Teken je les
>> Teken je les direct bestellen.
Informatie |  | ||||
| Prijs | 39.00 | ||||
| Leeftijd | Leerlingen en leerkrachten | ||||
| Aantal spelers | N.v.t. | ||||
| Uitgever | Bazalt | ||||
| Speelduur | Afhankelijk van werkvorm of activiteit | ||||
Inhoud
Deze recensie gaat over het werkboek Teken je les van Rachel Levi. Bij dit boek is de website www.tekenjeles.nl/ ontwikkeld. Hierop staan verschillende downloads, zoals templates en oefenmateriaal.
Beschrijving
Dit boek leert je om op een eenvoudige wijze je lessen visueel te ondersteunen. Het boek is als volgt opgebouwd:
- Inleiding
- Deel 1: Achtergrond en onderbouwing. Dit hoofdstuk laat zien dat tekenen van alle tijden is en dat de wetenschappelijke inzichten het belang van tekeningen ondersteunen.
- Deel 2: Tekeningen inzetten als taal. Tekenen is niet moeilijk, als je gebruikmaakt van het visuele alfabet.
- Deel 3: Tekeningen toepassen in de klas. Praktische toepassingen voor verschillende doeleinden.
- Deel 4: Tekenen als onderdeel van de schoolcultuur. Dit hoofdstuk laat zien hoe je tekeningen kunt gebruiken bij je klassenmanagement, zog, signalering en visievorming.
In de inleiding gaat Rachel Levi in om verschillende 'Ja maar...'s. Zoals:
- ... ik kan echt niet tekenen!
- ... voegt het wel iets toe?
- ... kost het niet veel tijd?
Deel 1
In de prehistorie en oudheid hadden tekeningen een grote rol. Tekeningen krijgen steeds meer de vorm van letters krijgen, het alfabet ontwikkelt zich. Naarmate meer mensen leren lezen en de boekdrukkunst uitgevonden wordt, verdwijnen tekeningen en iconen (bijvoorbeeld in de kerk) steeds meer naar de achtergrond. Er werd een relatie gelegd tussen taal en ontwikkeling, waardoor tekeningen steeds meer werden beschouwd als iets voor kinderen. Het lijkt erop dat we in de huidige tijd weer meer ingesteld zijn op visuele taal. Uit een grootschalige internationale studie (Wongupparaj, Kumari & Morris, 2015) blijkt dat onze visuele intelligentie sterk is toegenomen.
De snelle toename van symbolen en pictogrammen in onze communicatie sluit aan bij wetenschappelijke inzichten over hoe we informatie verwerken. De auteur beschrijft de Dual Coding Theorie van Paivio. Eenvoudig samengevat: De combinatie van tekst en beeld draagt bij aan het beter begrijpen en onthouden van informatie. (Paivio, 1990, Vekiri, 2002). Ook Robert Marzano pleit voor non-verbale representaties. Hij geeft aan dat je deze succesvolle strategie op verschillende manieren kunt inzetten. Bijvoorbeeld door getekende afbeeldingen, pictogrammen of door het gebruik van schema's.
Door als leraar tekeningen te gebruiken als extra taal in de klas, benut je de wijze waarop onze hersenen informatie verwerken optimaal.
Deel 2
In dit deel leer je op een snelle en eenvoudige manier tekenen én het helpt je ook om de leerlingen te leren tekenen. Enkele tips vooraf:
- Teken met stift. Met potlood ga je al gauw gummen. Daardoor blijf je te voorzichtig en zelfkritisch.
- Sluit de lijnen van vormen goed, dan zien ze er duidelijk en zelfverzekerd uit.
- Oefen, oefen, oefen. Door je eigen variaties te maken, krijg je steeds meer gevoel voor het versimpeld tekenen.
- Je kunt je tekeningen altijd ondersteunen met woorden en getallen.
Beeldtaal maakt net als een gewone taal gebruik van een alfabet. Het zijn basisvormen die je combineert tot een heel rijke taal.
In de onderstaande afbeelding zie je in blauw de vormen van het visuele alfabet:
De vormen van het visuele alfabet helpen om de wereld te vereenvoudigen, zodat je in een paar lijnen kunt uitdrukken wat je bedoelt.
Dit deel is opgebouwd uit de volgende hoofdstukken:
- Wat? Als je iets gaat tekenen, bedenk dan eerst hoe je het kunt versimpelen tot de basisvormen van het visuele alfabet. Teken tweedimensionaal; dit heet platslaan. Onnodige details laat je weg. Is het herkenbaar? Dan is het goed genoeg. Deze manier van tekenen bespaart veel tijd.
- Wie? Een eenvoudig pionnetje kan prima dienen als mensfiguur. Zelfs emoties zijn met basisvormen over te brengen. Bijzondere kenmerken zoals haardracht, uniformen of kenmerkende voorwerpen helpen om beroepen uit te beelden of historische en/of bekende figuren weer te geven.
- Waar? In dit hoofdstuk leer je simpel tekenen hoe je een locatie of ruimte weergeeft.
- Waarom? Relaties tussen oorzaak en gevolg kun je weergeven met blokjes en pijlen.
- Wanneer? Dit hoofdstuk laat je zien hoe je datum, tijd of periode kunt tekenen.
- Hoe? Stappenplannen, cycli, processen: je kunt het allemaal op een eenvoudige manier in samenhang tekenen.
Deel 3
In dit deel laat Rachel Levi op verschillende mogelijkheden zien hoe je tekeningen kunt inzetten. Voorbeelden zijn: samenvatten, verduidelijken (zoals verhaaltjessommen uitleggen), organiseren, analyseren of je presentatie ondersteunen.
Werkvormen
Om informatie beter te kunnen onthouden, kunnen de volgende werkvormen je helpen:
- Visuele ankers: een ankerplaat maken.
- Visuele geheugenkaarten.
- Vensterruiten.
- Een visuele pitch.
- Een roadmap.
Visuele ankerplaat
Bij het maken van een ankerplaat als samenvatting is het belangrijk dat:
- Beeld en tekst zijn geïntegreerd.
- Je de ankerplaat samen met de leerlingen kan maken.
- Hij een zichtbare plek in de klas krijgt; ook na de les.
Aan de hand van de taxonomie van Bloom neemt Rachel Levi door welke verschillende tekeninterventies je kunt doen, passend bij de verschillende denkniveaus. Ook behandelt ze visuele toepassingen bij taal en rekenen. Daarna komen verschillende soorten spellen aan bod, zoals serious games, kennisspellen en een begrippenmemory.
Schema's
Ook schema's kunnen je helpen om kennis in beeld te brengen en te analyseren. Je kunt hiermee goed classificeren, rubriceren en hoofd/bijzaken onderscheiden. Voorbeelden hiervan zijn een:
- Superschema.
- Boomwortelschema.
- Stroomschema.
- Oorzaak/gevolgschema.
- Venndiagram.
- Mindmap.
De auteur behandelt ze één voor één en legt uit welk schema waarvoor geschikt is en hoe je het gebruikt.
Tekenen kun je ook goed inzetten om te evalueren en om leren zichtbaar te maken. Bijvoorbeeld door het maken van een roadmap. Dat kan als een pad met hindernissen/obstakels, als berg of juist als dal: de leerkuil. Ook kun je tekeningen inzetten voor ontwerpen / creëren.
Deel 4
Tekenen kun je ook gebruiken als onderdeel van de schoolcultuur. Bij klassenmanagement, zorg, signalering en visievorming.
Het boek sluit af met een uitgebreide bronvermelding.
Beoordeling
Doel van het boek
Dit boek heeft een tweeledige functie; zowel de leerkracht als de leerling kunnen hiervan leren:
- Leerkrachten krijgen informatie, tools en werkvormen aangereikt hoe zij hun leerproces visueel kunnen ondersteunen.
- Leerlingen kunnen hierbij geholpen zijn, doordat ze informatie beter kunnen opslaan. Dit kan effect hebben bij verschillende vakken; zowel bij basisvakken als de zaakvakken. Ook kunnen ze zelf deze manier van tekenen leren, zodat ze hem kunnen inzetten bij het leren.
Effect
Het effect van tekenen als ondersteuning is op kleine schaal en korte termijn lastig te meten. Daarom baseer ik me in deze het liefst op literatuur. Voor onderbouwing zie de gerelateerde items. Daaruit blijkt dat je in het algemeen kunt stellen dat het voor alle kinderen een goede ondersteuning is. En wel in het bijzonder voor:
- NT2-leerlingen
- Kinderen met dyslexie
- Kinderen met ASS
- Kinderen met zwakke executieve functies.
Ervaringen
Eigen vaardigheid
Het boek Teken je les heb ik helemaal doorgewerkt. Mijn ervaringen deel ik graag; maar ik wil er wel bij zeggen dat ze persoonlijk gekleurd zijn. Wat voor mij werkt, kan voor een ander natuurlijk anders zijn. Toen ik het boek kreeg, had ik er gelijk al zin in om aan te beginnen. Het is fris vormgegeven; met veel ruimte voor eigen oefeningen. Als je er niet in wilt tekenen, kun je de oefeningen ook downloaden. Voordat ik begon, was mijn beeld over tekenen niet zo positief. Toen mijn leraar in de eerste klas mijn tekeningen minnetje bekeek en met enkele pennenstreken van perspectief voorzag, trok ik de conclusie dat ik het tekentalent van m'n opa niet heb geërfd. Jawel: een fixed mindset, zouden we nu zeggen. Hoog tijd om er vanuit een groeimindset mee aan de slag te gaan. Dit boek gaat niet over tekenen 'voor de kunst', als zelfexpressie, maar het inzetten van tekeningen als taal. Wat heb ik geleerd aan eigen vaardigheid?
- Het eigen maken van het tekenalfabet (dat ook op beide flappen van het boek staat) is helder. Aan de hand van de voorbeelden leer je al gauw uit welke vormen tekeningen opgebouwd zijn.
- Wat voor mij heel helpend was: het leren 'platslaan' van tekeningen. Je wilt graag met perspectief tekenen, maar voor tekenen als ondersteuning is dat niet nodig en kun je ook zonder perspectief snel duidelijk maken wat je bedoelt.
- Het weglaten van details. Een compleet plaatje, dat ziet er leuk uit. Maar veel details voegen niets toe. Je wilt dat het haalbaar is en niet te veel tijd kost. Daar komt de kunst van het weglaten bij kijken. In de beperking toont zich de meester. Of juf ;-).
Met de leerlingen
Ik heb mijn leerlingen ook het tekenalfabet aangeleerd. Het is een handige leerstrategie bij bijvoorbeeld:
- Het leren van woordjes.
- Het maken van sommen: door tekeningen kun je verhaaltjes eenvoudig uittekenen.
- Het samenvatten van een tekst, bijvoorbeeld door een ankerplaat of schema.
- Bij het uitwerken van een opdracht: een mindmap kan daar handig bij zijn.
- Het aanpakken van een project: door middel van een roadmap.
Tot slot
Teken je les heeft een goede basis. Die basis is dat de combinatie van tekst en beeld bijdraagt aan het beter begrijpen en onthouden van informatie. Dat is echt een fundamenteel verschil met de mythes over leerstijlen en de hypes rond beelddenken. Het boek is mooi vormgegeven, leerzaam en praktisch. Ik vond het echt een feestje om te lezen en te doen. Teken je les presenteert zich als bron van inspiratie en mogelijkheden. En dat is geen woord teveel gezegd.
Bestellen | |||||
| Bestelpagina | Teken je les | ||||
