Ik zag twee beren filosoferen

Arja Kerpel

Arja Kerpel - Leerkracht en specialist hoogbegaafdheid

>> Ik zag twee beren filosoferen direct bestellen.

Informatie

Prijs	19.95
Leeftijd	8 - 18 jaar
Aantal spelers	5 - 25
Uitgever	Levendig Uitgever
Speelduur	45 - 60 minuten
Puntenbeoordeling
Educatief
Speelplezier
Differentiatie
Uitdaging
Strategie
Creativiteit
Herspeelbaarheid

Inhoud

Het boek: Ik zag twee beren filosoferen van Sabine Wassenberg en Maaike Merckens Bekkers.

Van dit boek is een preview met informatie en enkele voorbeeldlessen.

Beschrijving

Kunnen beren filosoferen? Waarom is water nat? Met een goede vraag, een open houding, humor en het nodige relativeringsvermogen kun je met kinderen en jongeren de mooiste filosofische gesprekken voeren.

Dat is het uitgangspunt van het boek Ik zag twee beren filosoferen.

Bij filosoferen met kinderen is goede begeleiding erg belangrijk. In het boek Ik zag twee beren filosoferen is daarom veel aandacht voor wat filosoferen nu precies is, hoe je goede vragen stelt en hoe je het gesprek kunt begeleiden.

Filosoferen, hoe doe je dat?

Filosoferen is nadenken en vaak ook praten over vragen waar niet één juist antwoord op bestaat. Het is niet zo dat aan het einde van een filosofisch gesprek een helder antwoord op tafel ligt. Het gaat om de weg ernaartoe, niet zozeer om het antwoord. Een gesprek is pas goed geslaagd als de leerlingen doorkrijgen dat met de filosofische vraag iets aparts aan de hand is.

Het interessante in een filosofisch gesprek is om niet te blijven steken op het niveau van de mening en zelfs niet van het argument, maar om de focussen op de waarde erachter.

Filosoferen, hoe begeleid je dat?

Als gespreksleider laat je je eigen mening achterwege. Voor kinderen is dit lastig, ze zijn gewend dat jij als juf/meester het goede antwoord ergens achter je rug verborgen hebt. In het boek Ik zag twee beren filosoferen staan diverse didactische aanwijzingen en praktische tips. Om een voorbeeld te noemen: Gebruik het Peace-teken. Als een leerling wil reageren op wat er op dat moment gezegd wordt, steekt hij niet één, maar twee vingers op.

Filosoferen, hoe ziet zo'n les eruit?

Soms is enkel één vraag genoeg om drie kwartier over te filosoferen. Maar als je voelt dat het nodig is, kun je ook andere werkvormen inzetten.

Een goede opbouw van een filosofieles kan zijn:

Inspiratie & vraag. Je triggert de kinderen door de vraag. Als dat nodig is kun je dit aanvullen met een teaser: een filmpje, liedje, krantenknipsel o.i.d.
Gesprek. Begin met een goede startvraag.
Andere werkvorm. Voorbeelden van werkvormen zijn: een debat, een filosofisch interview of een werkblad.
Gesprek vervolg. Zorg dat helder is of je met dezelfde vraag verder gaat, of met een vervolgvraag. Schrijf die dan helder op het bord.
Verwerkingsopdracht. Dit kan bijvoorbeeld een persoonlijke opdracht zijn.

Voorbeeldlessen

In het boek Ik zag twee beren filosoferen staan ook 38 voorbeeldlessen, voorzien van een tijdsindicatie. Deze lessen zijn suggesties, ze geven handvatten. De voorbeeldlessen beslaan de vier filosofische deelgebieden:

Wat kan ik weten? Wetenschapsfilosofie en kennisleer.
Wat moet ik doen? Ethiek.
Wat mag ik hopen? Metafysica.
Wat is de mens? Filosfische antropologie.

Beoordeling

Ontwikkelingsgebieden

Filosoferen, waar is dat eigenlijk goed voor? Vaardigheden die aan bod komen bij het filosoferen zijn:

Kritisch denken, één van de 21st century skills
Logisch denken
Taalvaardigheid
Leren argumenteren
Abstractievermogen
Concentratievermogen
Fantasie

Puntenbeoordeling

Op wij-spelen geven we doorgaans producten een puntenbeoordeling. Bij spelmateriaal is dat goed te doen, maar bij dit boek was dat erg lastig; zie de puntenbeoordeling echt als een indicatie. Ik heb voor 'Herspeelbaarheid' alle punten gegeven, want met de uitgangspunten uit dit boek kun je duizenden kanten op.

Pluspunten

Dit boek heeft veel pluspunten:

Het geeft een heldere inleiding in wat filosoferen is en hoe je een filosofisch gesprek kunt begeleiden.
Het leest lekker.
In het boek staan handige, praktische tips.
Goede voorbeeldlessen.
Aansprekende werkvormen.

Aandachtspunten

Enkele aandachtspunten zijn:

Het boek is geschreven voor een brede doelgroep: kinderen van 8 tot 18 jaar. Er wordt niet heel expliciet gedifferentieerd. Ik vind het niet erg problematisch, want waarschijnlijk is elke leerkracht zelf wel in staat om het niveau van de kinderen in te schatten. Ook zie je vaak dat kinderen reageren vanuit hun eigen niveau.
Het is goed om te realiseren dat het een handleiding is en geen methode. Er zit geen doorgaande lijn in de voorbeeldlessen. Dat is ook niet de opzet geweest van de auteurs. Zij benadrukken dan ook: 'We willen dan ook niet de indruk wekken dat je deze lessen als een protocol moet gaan uitvoeren. Maak er vooral je eigen les van!'

Tot slot

Het boek Ik zag twee beren filosoferen is erg populair. Dat kan ik me ook wel voorstellen; het is helder en praktisch. Dit boek voorziet in een behoefte. Het is mooi dat er in deze tijd vol prikkels steeds meer aandacht is voor filosoferen. In alle rust nadenken is zo verrijkend!